Na de schaarste en de prijsstijgingen blijft hout nu stabiel.
Nu de gesprekken op COP26 in Glasgow afgerond zijn en we weten wat er beslist werd over het toenemende behoud van de bossen en het koolstofvrij maken van de samenleving, moeten we ons afvragen of deze overeenkomsten verenigbaar zijn met een sterk groeiende markt voor houtbouw en de daaruit voortvloeiende druk over de beschikbaarheid en prijzen van dit nieuwe ‘groene goud’.
Een eerste belangrijk punt is dat we wereldwijd elk jaar 4,7 miljoen hectare aan bebossing verliezen. Dat is 0,11% van het wereldwijde bosgebied dat op 4,06 miljard hectare wordt geschat. Deze ontbossing is aanvankelijk zeer uitgesproken in Zuid-Amerika, waar de situatie het voorbije decennium echter zeer gunstig geëvolueerd is als gevolg van een verbetering van het bosbeheer. In Afrika daarentegen neemt de erosie van het bosgebied elk decennium toe. De andere continenten zijn in evenwicht of zien een jaarlijkse toename.
En waar staat Europa in dit alles? Het bos groeit en dat moet worden benadrukt. De voorbije 25 jaar is het bosgebied hier met 8% toegenomen. Tegelijkertijd is de productiviteit van de bossen de voorbije 30 jaar ook sterk gestegen van een jaarlijkse groei van 129 naar 169 m3/ha[1]. Deze twee factoren leveren een gemiddelde jaarlijkse groei op van de beschikbare houtvoorraad van 1.400 miljoen m3. Als we de jaarlijkse groei van de houtvoorraad vergelijken met de kap bestemd voor het bosbedrijf komen we uit op een gebruik van 73%[2] van wat de natuur jaarlijks vernieuwt. Hoewel de vraag jaar na jaar toeneemt, bevindt Europa zich in een situatie van herbebossing.
[1] Bron: CEPI EU Forest-Based Industries 2050 // [2] Bron: State of Europe’s forest 2020
De massieve houtbouw gebruikt voornamelijk naaldboomsoorten als sparren (Picea Abies) en dennen (Abies). Deze naaldbomen vertegenwoordigen gemiddeld meer dan 50% van het bosvolume, met een aandeel van 75% in de Scandinavische landen. De houtplaatindustrie (vezelplaten, spaanplaten, OSB-platen, multiplexplaten) gebruikt zowel naaldhout als loofhout.We merken wel op dat de houtbouw in zijn geheel minder dan 30% van het aantal gekapte bomen[3] in de bossen gebruikt, waarbij het saldo naar andere domeinen gaat zoals de papierindustrie en de vervaardiging van meubels en verpakking. De grondstof is dus beschikbaar op het oude continent. Meer lokaal, namelijk in ‘La Grande Région’ (500 km tussen Duitsland, België, Frankrijk en het Groothertogdom Luxemburg), stellen we dezelfde verhoudingen vast. Een minpunt: sommige regio’s zijn minder goede leerlingen en oogsten enorm veel hout.
[3] Bron: Franse ministerie van Land- en Bosbouw 2019
We kunnen ons dan ook de vraag stellen: waarom hebben we de afgelopen maanden te maken gehad met tekorten of voorraadonderbrekingen? De actoren van de houtsector bestaan uit: bosbouw (eigenaars), de eerste verwerking (zagerijen) en de tweede verwerking (gelamineerd hout, kruislaaghout, KVH, panelen …). De bosbouw heeft nooit onder druk gestaan omdat de hulpbron aanwezig is. De druk werd vooral gevoeld door de sector van de eerste verwerking. Terwijl de tweede verwerking de gevolgen pas achteraf voelde.
Eind 2019 voerden de Verenigde Staten een heffing van 20% in op de invoer van hout uit Canada. Onmiddellijk gevolg: een pijlsnelle prijsstijging van de prijs van houten planken (verviervoudigd, tussen april 2020 en juni 2021), de belangrijkste grondstof voor de individuele bouwsector in dit land. Gelijktijdig met deze beslissing verliep de heropleving na de lockdown zeer snel en steeg de globale vraag naar hout plotseling.
Nog een gevolg: de productiemiddelen, namelijk de zagerijen, hadden niet meer voldoende voorraad of hadden hun productie vertraagd tijdens de covidcrisis en konden niet snel genoeg reageren toen de vraag opnieuw begon te stijgen. Gezien de sterke vraag en de zeer hoge prijs gaven de Europese zagers er de voorkeur aan hun productie naar de VS te exporteren, wat ook in Europa heeft geleid tot schaarste en een razendsnelle prijsstijging. De paradox was duidelijk: de prijs van gekapt stamhout was stabiel, maar het verwerkte product (gezaagd) werd drie keer duurder verkocht … Dit leidde, met enkele maanden vertraging, tot een aanzienlijke prijsstijging van de verwerkte producten op basis van deze planken (bv.: KVH: = Konstruktionsvollholz, Solid structural timber).
De scherpe prijsstijging was echter tijdelijk in de Verenigde Staten en kwam zeer snel tot stilstand aangezien de prijzen van half mei tot half augustus 2021 terugvielen tot een niveau van voor de crisis (2019). Het is dus duidelijk: de druk op de internationale houtmarkt is niet het gevolg van een gebrek aan bronnen, maar van speculaties veroorzaakt door twee triggers (de heffing en het snelle herstel).In Europa dalen de prijzen sinds het einde van de zomervakantie, maar ze zullen niet opnieuw dalen tot het niveau van begin 2020 omdat we een inhaaleffect vaststellen op de prijzen die al enkele jaren stabiel waren (2008-2020)
Deze inhaalbeweging laat zich al voelen in de recente verkoopprijs van hout op stam (tussen € 20 en € 30/m3).
Dit zou de prijs van massieve elementen (kruislaaghout/gelamineerd hout) minstens € 150 per m3 hoger moeten houden dan in het verleden, of een stijging met zo’n 35% in vergelijking met 2020. Deze stijging is vergelijkbaar met andere grondstoffen zoals staal.
Kortom, hoewel de houtprijs een tijdje flink gestegen is, lijkt de markt zich nu te stabiliseren en zien we zelfs enkele prijsdalingen voor verwerkte producten. Het valt nog af te wachten welke invloed de lente zal hebben, een periode waarin, zoals we weten, veel verbouwingswerkzaamheden en dergelijke worden uitgevoerd en waarin de vraag dus opnieuw stijgt. De prijzen dreigen opnieuw te stijgen, maar in veel mindere mate dan de afgelopen maanden.
Nieuwsbrief
Wood Shapers gebruikt jouw persoonsgegevens om de diensten te optimaliseren en deze waarvoor jij kiest te personaliseren. Door op “verdergaan” te klikken of door verder te surfen, erken je deze algemene voorwaarden gelezen te hebben.